Bác sĩ pháp y có sợ xác chết bị phân hủy nặng (xác chết trương phình) không ?

Tác giả: Vua Ốc Sên

Xin chào, tôi là một bác sĩ pháp y trẻ. Tôi nghĩ các bác sĩ pháp y chắc chắn sẽ sợ hãi khi gặp một xác chết trương phình.

Đầu tiên tôi sẽ giải thích về xác chết trương phình. Nói đơn giản thì đó một xác chết bị phân hủy ở mức độ cao. Sau khi con người chết, hệ thống miễn dịch ngừng hoạt động , nhưng vi khuẩn trong cơ thể thì không. Vì thế nếu mất đi sự kiểm soát của hệ thống miễn dịch, lũ vi khuẩn sẽ thoải mái tung hoành và sinh sôi mạnh mẽ trong thiên đường giàu protein này. Quá trình sinh sản của vi khuẩn tạo ra một lượng lớn khí thối rữa tràn khắp trong người, khiến phần bụng trương phình lên, đồng thời tạo nên những bọng khí lớn ở mô mềm dưới da, tràn khắp cơ thể khiến cơ thể phình to. Thế nên, hiện tượng xác chết trương phình thực chất là sự phân hủy xác chết.

Cùng với sự phân hủy của thi thể, các dấu vết còn sót lại trên thi thể cũng biến mất theo, gây khó khăn cho quá trình phá án. Bác sĩ pháp y sợ nhất không phải là sợ bẩn, sợ thối mà sợ không phá được án.

Như một vụ án vào giữa mùa hè năm 2010. Có người báo rằng con trai mình bị sát hại, người báo án là một bác trung niên ngoài năm mươi. Bác có một cậu con trai độ hai mươi tuổi, vì bị tổn thương về mặt tinh thần trong thời thơ ấu nên hóa ngây ngây dại dại, có lúc tỉnh táo, có lúc ngây ngốc. Con bác như thế đương nhiên không thể đi học, cũng không trường nào dám nhận, làm thêm cũng không được, trạng thái tinh thần thế này, không ông chủ nào kham nổi. Vì thế con trai bác không có việc gì làm, ngày ngày lang thang khắp thôn xóm.

Cách đây khoảng một tuần, bác ấy phát hiện con trai mất tích. Bác ấy chỉ tìm loanh quanh gần đó rồi không tìm nữa, vì bác nghĩ ai mà thèm hại một tên ngốc chứ? Có lẽ qua vài ngày sẽ tự chạy về thôi.

Nhà của bác ấy là một khu nhà nông nhỏ bình thường, kiến trúc thời dân quốc, xây bằng gạch và gỗ, hết sức tồi tàn. Bên ngoài là một gian nhà giáp đường, nhà có một cánh cửa nhỏ, hai phía trái phải bên trong có hai cái chái nhà, trong cùng có một căn gác nhỏ. Căn gác chia làm hai tầng, ngăn cách bằng ván gỗ ở giữa, có thể dùng thang leo từ tầng dưới lên tầng trên. Vì căn gác nhỏ không thích hợp để ở nên thường dùng để chứa đồ lặt vặt.

Hôm nay khi bác ấy đến căn gác lấy đồ thì phát hiện trên sàn tầng một có vật gì đó dinh dính, bốc mùi hôi. Nhìn kĩ thì thấy thứ đó rỉ ra từ các khe hở trên ván gỗ ở tầng hai. Thứ này là gì? Chuột chết ư?

Để tìm hiểu rốt cuộc đó là gì, bác ấy leo thang gỗ lên tầng trên. Cảnh tượng trên tầng hai khiến bác ấy choáng váng: Con trai bác tựa nửa người vào tường, cơ thể đã phân hủy nặng và bốc mùi hôi thối, thân dưới đầy máu, bên cạnh có một con dao. Bác ấy lập tức chạy đi báo án.

Chúng tôi vội thu dọn đồ đạc đến xem xét hiện trường. Đội khám nghiệm hiện trường gồm bác sĩ pháp y tôi đây và kĩ thuật viên Tiểu Chiêu.

Hiện trường nằm trên tầng hai một căn gác nhỏ, không gian nhỏ hẹp, người lớn khó mà chui lọt. Phía tây bắc của gác xép có một cái xác nửa ngồi trên sàn, đầu dựa vào tường.

Phần xương đầu nạn nhân không có dấu vết xây xát, trong miệng và mũi đầy giòi, phần cổ bên trái có một vết thương lớn cũng lúc nhúc giòi. Kiểm tra khoang vết thương thì thấy động mạch cảnh trái bị đứt lìa. Bởi vì bị giòi phá hoại nên khoang vết thương bị phá hủy nghiêm trọng. Nhìn vào đáy vết thương có thể thấy đến tận đốt sống cổ, phần đốt sống cổ lộ ra có thể thấy vết cắn như của loài gặm nhấm. Trên cổ tay trái nạn nhân có thể thấy được một vài vết xước, không thấy tổn thương rõ ràng nào khác trên những phần cơ thể còn lại.

Bên dưới thi thể có một vũng máu lớn, gần góc tường bên trái nạn nhân cũng có mấy vết máu bắn tung tóe, hướng máu bắn rõ ràng. Trên sàn nhà bên trái nạn nhân có một con dao dính máu.

Bây giờ chúng ta cùng phân tích sơ bộ nào. Trước khi điều tra một hiện trường án mạng, đầu tiên phải xem xem nguồn gốc thi thể, nạn nhân là ai? Đặc biệt là với thi thể bị phân hủy mức độ cao. Nguồn gốc thi thể rất quan trọng, nếu tìm sai thì toàn bộ hướng điều tra cũng sẽ sai.

Sẽ có người thắc mắc, nạn nhân không phải là con của bác kia à? Chẳng phải bác bác ấy đã xác nhận rồi sao? Chẳng lẽ ngay cả con trai mình bác ấy cũng nhận nhầm sao?

Có thể đúng, cũng có thể sai. Chúng ta không biết chắc được.

Xác chết trương phình trông như một người khổng lồ, mặt bị biến dạng nghiêm trọng, ngay cả người thân cũng nhận không ra. Do đó, chỉ căn cứ vào các đặc điểm trên khuôn mặt không thể làm căn cứ xác định nguồn gốc thi thể.

Chúng tôi thường sử dụng DNA để xác định thân phận. Thông thường, đối với những xác chết mới, chúng tôi sẽ lấy máu từ tim, còn những xác chết đã thối rữa thì lấy từ phần sụn sườn, xác chết khô thì lấy từ xương tứ chi hoặc răng.

Thông thường, sau khi xác định nguồn gốc của tử thi, ta phải giải quyết 4 vấn đề pháp y: cách thức tử vong, nguyên nhân tử vong, thời diểm tử vong và dụng cụ gây thương tích (hung khí).

Nguyên nhân tử vong: chết do sốc mất máu.

Cơ sở phán đoán chính từ vũng máu lớn bên dưới nạn nhân. Để hình thành một vũng máu cần thời gian nằm yên dài và lượng máu chảy ra nhiều. Vậy máu chảy ra từ chỗ nào? Từ vết thương ở cổ trái của nạn nhân, do động mạch cảnh trái bị đứt lìa. Còn những phần cơ thể khác không có những vết thương rõ ràng trên bề mặt. Thông qua thử nghiệm chất độc và khám giải phẫu cũng loại trừ nguyên nhân ngộ độc thông thường và bị ngạt cơ học.

Thời gian tử vong: khoảng một tuần trước.

Vấn đề tìm thời gian tử vong rất phức tạp, nó liên quan đến môi trường, nhiệt độ và độ ẩm. Giống như xác chết này, chúng tôi xác định thời gian chết dựa trên mức độ thối rữa. Trong gác xép nhỏ kín vào mùa hè nóng bức trong một tuần hoàn toàn có thể dẫn đến thối rữa ở mức độ này.

Hung khí: một vật sắt nhọn.

Phân tích hung khí chủ yếu dựa vào hình dạng vết thương. Vết thương gồm góc vết thương, mép vết thương, khoang vết thương, thành vết thương,… Nếu là vết thương tạo bởi vật nhọn thì góc vết thương khá sắc, mép vết thương tương đối gọn, khoang vết thương sạch, thành vết thương nhẵn. Nếu vết thương do vật cùn, góc vết thương tương đối tròn và cùn, mép vết thương khá gồ ghề, quanh vết thương có vết bầm dập,…

Thế hung khí lần này phân tích thế nào đây? Bởi vì vết thương ở cổ nạn nhân đã bị phân hủy nặng, hơn nữa bên trong còn lúc nhúc dòi và bị chuột cắn nên chúng ta hoàn toàn không tài nào đoán ra hình dạng và trạng thái của vết thương được!

Thế tại sao tôi lại đoán hung khí là vật sắc nhọn? Chẳng lẽ chỉ vì thấy con dao ở hiện trường? Đương nhiên không phải! Nguyên nhân tử vong của nạn nhân là do đứt động mạch cảnh dẫn đến sốc mất máu. Chúng ta có thể tưởng tượng được, một con dao rất dễ dàng cắt đứt động mạch cảnh, chỉ cần cứa vào cổ là được. Còn dùng hung khí cùn thì sao? Vẫn được, ví dụ như dùng đá. Nhưng dùng vật cùn cần tấn công rất nhiều lần mới có thể cắt đứt động mạch cảnh. Có hơi sức làm thế chi bằng cứ đập đầu là xong!

Tiếp đến là xem xét vết máu, nếu như vết thương gây ra bởi vật cùn, bởi vì vật cùn phải tấn công nhiều lần, máu chảy ra nơi vết thương hẳn sẽ rất lộn xộn, bắn ra nhiều huớng. Và bởi vì do bị tấn công nhiều lần, trên hung khí phải dính máu, lúc vung hung khí nhất định sẽ bắn máu ra xung quanh. Nhưng vết máu xung quanh thi thể tương đối gọn gàng, chỉ có vết máu máu bắn tung tóe theo một hướng. Những vết tích này rất không phù hợp với đặc điểm của vết thương gây ra bởi vật cùn. Vì thế có thể phán đoán hung khí là vật sắc nhọn.

Cách thức tử vong: Cách thức tử vong là gì? Là tự sát hay bị giết ư?

Là tự sát hay bị giết còn phải xem hình dạng vết thương. Bởi vì vết thương chí mạng của người tự sát có đặc điểm vô cùng rõ ràng, đó chính là “vết lưỡng lự”.

Vết lưỡng lự là gì? Những người tự sát bằng dao, bởi vì tâm lí mâu thuẫn và sợ hãi nên trước khi dùng dao gây ra vết thương chí mạng sẽ thử cắt đi cắt lại vài lần ở vùng cổ hoặc cổ tay, tạo nên những vết rạch song song nhau. Đây là một hiện tượng tâm lí rất bình thường của con người.

Sẽ có người thắc mắc rằng, đã muốn tự sát rồi còn sợ đau à? Cắt một nhát chí mạng là xong rồi.

Trên thực tế, không phải ai muốn tự sát cũng có dũng khí dứt khoát một dao chí mạng. Người bình thường trước khi tự sát đều rất sợ hãi, lúc tự sát sẽ nảy sinh hai luồng suy nghĩ mâu thuẫn nhau. Có khi nảy sinh suy nghĩ thúc giục mau xuống tay, nhưng khi đưa dao cứa dần vào da thịt thì sẽ cảm thấy đau quá, hay là không làm nữa, cuộc sống vẫn tươi đẹp lắm, đột nhiên thèm ăn tôm sốt cay quá, thế là thu dao lại. Hai luồng suy nghĩ cứ mâu thuẫn lẫn nhau, nếu mong muốn được sống và nỗi sợ đau chiến thắng, vụ tự tử sẽ thất bại, ngược lại nếu dứt khoát ra tay thì tự sát thành công rồi. Thế mới nói tham ăn cũng có lợi đấy chứ!

Trong lúc cắt đi cắt lại, xung quanh vết thương chí mạng sẽ có những vết thương nho nhỏ, đó chính là vết lưỡng lự.

Còn thi thể này đã bị phân hủy nặng, vết thương ở cổ vừa bị giòi ăn, vừa bị chuột gặm. Đặc điểm của vết lưỡng lự đều đã bị phá hủy hoàn toàn, thế làm sao chúng ta phán đoán đây là một vụ tự tử hay giết người?

Thật ra vẫn có cách, dù thi thể đã bị phân hủy nặng, nhưng chúng tôi vẫn còn chuyên viên kỹ thuật.

Không biết bạn có chú ý rằng hiện trường nơi đặt xác vô cùng đặc biệt không. Là tầng hai gác xép.

Tầng hai gác xép quanh năm vắng bóng người, sàn nhà phủ đầy bụi. Sàn nhà kiểu này hệt như tuyết, rất dễ để lại dấu chân. Chúng ta chỉ cần phân tích dấu chân là có thể đoán được cách thức tử vong.

Dấu chân trên tầng hai gác xép có hai loại, một là của nạn nhân, chỉ một hướng từ lối vào tầng hai đến chỗ thi thể. Hai là dấu chân của bác kia, từ lối vào tầng hai đến bên phải thi thể.

Nếu như nạn nhân bị người khác sát hại, vậy hẳn kẻ đó phải có mặt tại hiện trường và để lại dấu chân. Rất hiển nhiên, tại hiện trường chỉ có dấu chân của hai người, một của nạn nhân và một của bác trung niên bố nạn nhân.

Vậy có khi nào bác ấy giết con trai mình không?

Chúng ta hãy kết hợp vết máu tại hiện trường xem có khả năng này hay không. Vết máu tại hiện trường rất đơn lẻ, gồm một vũng máu dưới thi thể và vết máu bắn lên tường bên trái nạn nhân. Vì đã xác định được vị trí vết máu bắn ra, vậy hung thủ phải ở trong khu vực xung quanh vị trí máu bắn ra mới có thể ra tay. Chỉ cần xem không gian xung quanh vị trí máu bắn ra có dấu chân người khác hay không là có thể phán đoán ra đây là tự sát hay bị giết. Dấu chân của cha nạn nhân chỉ xuất hiện bên phải nạn hân, cách xa vị trí máu bắn ra nên cha của nạn nhân không đủ điều kiện ra tay sát hại.

Nếu đã loại trừ khả năng bác ấy ra tay, vậy chỉ còn lại khả năng đây là tự sát.

Thi thể trương phình bị phân hủy nặng gây ra cản trở lớn cho công tác khám nghiệm và phân tích pháp y, nhưng một vụ án được phá nhờ sự phối hợp điều tra của nhiều bộ phận cảnh sát. Có thể trong vụ án này pháp y không khám nghiệm ra, nhưng bộ phận kỹ thuật lại tìm ra cách giải quyết.

Đáp án cuối cùng, nguyên nhân tử vong của cậu con trai là do tự sát.

Điều bài viết này muốn nói tới là, có thể tiến hành tái hiện lại hiện trường thông qua vật chứng khách quan tại hiện trường. Có nhiều tình tiết của vụ án bị bỏ qua nên có thể những ai không thích điều tra tội phạm sẽ cảm thấy khá chán. Sau này tôi sẽ cố gắng bớt soạn những bài viết phân tích dài thế này. Cảm ơn mọi người đã đọc hết.